શૈલજા (ટૂંકી વાર્તા)

"ડોન્ટ વરી નીરજ..યોર વાઇફ ઇસ પરફેક્ટલી ઓલરાઇટ.કાંઇજ ડરવા જેવું નથી."

શહેરના બેસ્ટ મનોચિકિત્સક મી.ગાલા તેમના મિત્ર નીરજ દિવાનને તેમની પત્નિની માંદગી અંગે સમજાવી રહ્યા.

આ તો એક્જાતનું હોર્મોનલ ડીસઓર્ડર છે.જે દરેક સ્ત્રીનાં જીવનમાંતેમના મોનોપોઝ પિરિયડ દરમ્યાન થવું એક સમાન્ય ઘટના છે.સમાન્ય સ્વભાવ ધરાવતી સ્ત્રી આ ફેરફારો આસાનીથી સહી જાય છે,પરંતુ વધારે લાગણીશીલ અને નબળા મનની સ્ત્રીને આ શારિરીક ફેરફારો સ્વિકારતા થોડો સમય લાગે છે અને તેમનું વર્તન જરા અસમાન્ય બને છે.એક નારીનું સ્વાસ્થ્ય,વર્તન કહોને કે આખું શરિર જ તેના માસિકચક્ર સાથે જોડાયેલું છે,જ્યારે આ ચક્ર બંધ થવાનું હોય ત્યારે આવી સ્થિતિ સર્જાય છે.૪૩-૪૪ વર્ષની ઉંમરે માત્રુત્વક્ષમતા ગુમાવતા તેમનુ મન અને શરિર થોડો સમય માંગી લેશે.તેમને સેટ થતા,આ ફેરફારોને સ્વિકારતા છ મહિના પણ લાગી શકે અને બે વર્ષ પણ.

મેં પ્રિસ્ક્રિપ્શન લખી આપ્યું છે,પણ એક વાતનુ તારે ખાસ દયાન રાખવું પડશે નીરજ!

આ સમયે માત્ર દવાથી તેમને નોર્મલ કરવું શક્ય નથી,ભાભીને  થોડિ એક્સ્ટ્રા કેરની પણ જરુર રહેશે.મારી સલાહ છે કે તેમને થોડા દિવસ કોઇ હિલ સ્ટેશન પર હવાફેર માટે લઇ જા.તારો વધારેમાં વધારે સમય ભાભી સાથે જ વિતાવ.તેમને બાળક જેટલી કાળજી અને હૂફની જરુર છે.દવા કરતા અત્યારે પ્રેમાળ વાતાવરણ તેમને સાજા થવામા વધારે હેલ્પ કરી શકશે.

અને હા,એક અગત્યનુ સૂચન એ કે તેમને ક્યારેય એકલા પડવા દેતા નહિ.તું અથવા બાળકો અથવા કોઇ સંબંધીને સતત ભાભી સાથે જ રાખજે.તેમની એકલતા તેમને પાછાં તરંગો તરફ ધકેલશે અને ફરિને  આવી ધટના બની શકે છે.

નીરજ તેમના મિત્રનો આભાર માની,આંખોમાં પાણી સાથે તેમની કેબીનમાંથી પોતાની વહાલી પત્નિ નીલૂના ડિસચાર્જ પેપર્સ,પેમેન્ટસ વગેરે રેડી કરી સ્પે.રુમમા નીલૂ સમક્ષ જઇ ઉભા રહ્યા.અપલક જોઇ જ
રહ્યા
નીલૂને.જાણે કે કાંઇ થયુ જ નથી એવી સામાન્ય મુખમૂદ્રા સાથે નીલૂ નીરજ સામે જોઇ મલકી.

"ચાલો ને હવે..કેટલા દિવસ થયા હોસ્પિટલમાં?ત્રણ-ચાર.??ખબર નથી મને.પણ તમે હવે જલ્દી ચાલો,મારે ઘેર જવું છે.મારી શૈલુ,મારો આકાશ મારી રાહ નહિ જોતા હોય?"

નીરજ ફટાફટ બધી તૈયારી કરી.સામાન તો બહુ થોડો જ હતો.વોર્ડબોયની મદદથી બધું ગાડીમાં ગોઠવી લીધું. ચાલ! તારે જલદી જવું છે ને? ઘેર શૈલજા,આકશે તારા આગમનની તૈયારીઓ કરી રાખી છે.
શાંતાબા પણ તારી રાહ જોતા હશે.

નીલૂનો હાથ પ્રેમથી પકડી નીરજ તેને પોતાની કાર તરફ દોરી ગયો,અને થોડી વારમાં જ તો તેમની કોરોલા બપોરનાં થોડા ઓછા ટ્રાફિકવાળા ફોરલેન રસ્તા પર પૂરપાટ દોડવા લાગી.ઘરે પહોંચતા પોણો કલાક લાગે તેમ હતો.નીલૂ તો તરત જ મેડિસીન્સનાં ઘેન હેઠળ આરામ કરવા લાગી હતી.

અને નીરજ??

જાણે આટલા વર્ષોના પોતાના જીવનનું સરવૈયું તપાસતા કારનાં બંદ કાંચની આરપાર જોતાં વિચારે ચડી ગયા.

મી.નીરજ દિવાન. ફર્સ્ટક્લાસ   ગ્રેડના ગવર્મેંટ ઓફિસર.સુંદર,સાલસ,વ્યવહાર કૂશળ સહચારિણિ નીલૂ..બે બાળકો શૈલજા અને આકાશ અને આખા ઘરની,બાળકોની અને નીલૂના કિચનની જવાબદારી સંભાળતા શાંતાબા.વર્ષોથી ઘરમાં દૂધમાં સાકરની જેમ ભળી ગયા હતા.તેમને નોકર ના ગણતા ઘરના સભ્ય જ બનાવી મૂક્યા હતા શાંતાબાની વફાદારી અને વાત્સલ્ય વરસાવતા સ્વભાવે.

નીરજને ક્યારેય ઘર કેમ ચાલે છે,બાળકો કેમ મોટા થાય છે તેની ખબર જ પડવા નોતી પામી.ક્યારેક ટૂર તો ક્યારેક સેમિનાર તો ક્યારેક મિટિંગ્સ અને રજાના સમયમાં પરિવાર સાથે થોડી મોજમસ્તિ તો ક્યારેક સામાજિક વ્યવહાર.લગ્ન પછી ના આટલા વર્ષો ક્યા વહિ ગયા તેની તેને પોતાને પણ તમા ન હતી.

આજે તેની ઉંમર ૪૭ પહોચીં છે અને આ સાવ અલગજ પ્રકારની મૂસિબત અચાનક ક્યાથી આવી પડી.


આકાશના જન્મ બાદ નીલૂની તબિયાત ક્યારેક ક્યારેક નરમગરમ રહેતી,તે પણ બે-ત્રણ દિવસમા તો એકદમ ફિટ.બાકી કોઇ જ તકલિફ ન હતી નીલૂને.પરંતુ છેલ્લા આઠ-દશ મહિનાથી તો જાણે સાવ જ બદલાઇ ચૂકી હતી તે.બાળકોનુ વહાલથી ભરણપોષણ કરવાવાળી માં પોતાની જ ૧૫ વર્ષની શૈલજા અને માત્ર ૭ જ વર્ષના આકાશને એટલી હદે માર મારતી કે બાળકો એ માં પાસે જવાનુ મૂકી દિધું હતું. શાંતાબાને પણ ક્યારેક હળધૂત કરી મૂકી અપશબ્દો સંભળાવી દેતી,તુંકારો પણ કરી દેતી.

"તું નોકરાણી છે.તારી ઔકાતમાં રહે..હું બધું જાણું છું મારા રસોડા પર તે કબ્જો મેળવ્યો છે.મારા બાળકોને તે જાદુટોણૉ કરી તારા વશમા કરી લીધા છે.મારા પતિના પણ કાન ભંભેરશ મારા વિરુદ્ધ.જા,નીકળી જા મારા ઘરમાંથી."

આવું આવું તો કેટલુંય બિચારા શાંતાબા અત્યાર સૂધી સહી ચૂક્યા હતા.આ વર્તનથી નીરજ પોતે પણ બચી શક્યા ન હતા.ઘરમા પગ મૂકતાની સાથે જ જાણે વાક્બાણૉનાં પત્થરોનો સામનો કરવો પડતો.

"આખો આખો દિવસ બહાર રખડો છો,ઘરની કોઇ ચિંતા જ નથી.ખબર નહી કોની સાથે..!!"

આટલી સભ્ય સ્ત્રીની વાણી આટલી બેહૂદી કેમ બની ગયી?

એકવાર તો ઘરમાં કોઇની હાજરી ન હતી અને નીલૂએ પોતાની બેગ ભરી હતી."મારે રહેવું જ નથી આ નર્કમાં..હુ તો આ ચાલી મારી દુનિયામા"

હજૂ ગેટ પણ નહોતો વટાવ્યો અને શાંતાબા શાકભાજી લઇને આવી પહોચ્યા હતાં.કેટલુંયસમજાવી,આખરે તો રિતસરની ઢસરળીને નીલૂને ઘરમાં પાછી લીધી હતી.આ વાતની જાણ થતાં જ તરત જ ડો.ગાલાનો સંપર્ક સાધી મીટીંગ ગોઠવી હતી નીરજે.
ત્રણ દિવસ ક્લિનિકમાં નીલૂને એડમિટ કરી બધાં ટેસ્ટસ કરાવ્યા હતાં અને નીરજને ઉપર મુજબ સૂચનો આપ્યા હતાં.

આવું જ બધું વિચારતા-વાગોળતા ક્યારે ઘર આવી ગયું નીરજને દયાન પણ ન રહ્યું.પાર્કિંગ સ્પેસમાં કાર પાર્ક કરી અને નીલૂને જગાડી હતી. અર્ધનિંદ્રાવશ નીલૂ એક ચમકારા સાથે જાગી ઊઠી. "ચલો ચલો,મારું ઘર આવી ગયું,ક્યા ગયા મારા બાળકો,ખબર નહિ કેટલાય દિવસો થઇ ગયા તેમને જોયા પણ નથી."
કારનો અવાજ સંભળાતા જ બાળકો અને શાંતાબા દોડીને ઘરના પેસેજ સુધી આવી જ ગયા હતા.
સંભાળ પૂર્વક નીલૂને અને સામાનને ઘરમાં લીધો.શૈલજા અને આકાશને ઉમળકાથી વળગી પડી હતી નીલૂ, શાંતાબા સામે પણ આભારવશ મીઠી નજર સાથે એક સ્મિત આપી દીધું હતું નીલૂએ.

બધુંજ જાણે સાવ સામાન્ય બની ગયું હતું બીજી જ સવારથી.નિયમિત લેવાતા મેડિસિન્સના ડોઝ અને ઘરનું પ્રેમાળ વાતાવરણ નીલૂને સાજા થવામાં મદદ કરી રહ્યુ હતું.રાબેતામૂજબ બાળકોની સ્કૂલ અને નીરજની ઓફિસ શરુ થઇ ગયા હતા.એક ફેરફાર નીરજે જરુર કર્યો હતો પોતાની દિનચર્યામાં.સવારે દશ વાગ્યા પહેલા ઘર મૂકવું નહિ અને સાંજે પણ છ વાગતાં જ તેમની કાર આંગણે આવી અટકતી.પત્નિ અને બાળકો સાથે હસીમજાકના દોર ચાલતા.ક્યારેક ગાર્ડન તો ક્યારેક અમસ્તા જ બધાય ક્યાંક ફરવા નીકળતા.બીજા દરેક કાર્યને પળતા મૂકી નીરજ આટલું તો સભાનતાપૂર્વક કરતાં જ હતાં.તેમના મનમાં ડો.ગાલાના સૂચનો બરાબર ઠસાઇ ચૂક્યા હતા કે "નીલૂને એક્સ્ટ્રા કેરની જરુર છે."

અચાનક એક દિવસ ઘરમાં પ્રવેશતા જ નીરજે જોયુ કે નીલૂ અને શાંતાબાની હાજરી ન હતી. એક્દમ શાંતિ વર્તાતી હતી ઘરમાં.નીરજ થોડા વિહવળ બની ગયા અને અવાજ લગાવવાની તૈયારીમાં જ હતાં ત્યાં તો શૈલજા પાણીનો ગ્લાસ લઇ આવી પહોંચી.

"આ લ્યો ડેડી,આજે મમ્મા નહિ પણ હું તમને પાણી આપીશ.તેઓ જરા અહિંયા જ ગયા છે શોપિંગ માટે.હમણા જ આવી જશે.તમે ફ્રેશ થાઓ હું તમારી માટે સરસ મજાની ચા બનાવું."

એક ક્ષણ નીરજ તાકી જ રહ્યા પોતાની જવાન થતી જતી પૂત્રીને. જાણે નીલૂની જ આબેહૂબ પ્રતિક્રુતી.એટલો જ સૌજન્યશીલ સ્વભાવ,એવી જ પારદર્શક સુંદરતા અને ઘરકામ તેમજ અબ્યાસ પ્રત્યે પણ તેટલી જ સભાનતા . જાણે એક યુવતી ગ્રુહિણિ થવા તરફ ધીરે ધીરે પ્રવાસ કરતી હતી. આ વિચારે જ નીરજ જરા મલકી ઉઠ્યા.


 "ઓકે માય લીટલ ડોલ,એસ યુ વીશ.હું આ આવ્યો ફ્રેશ થઇને,તું ચા બનાવી તૈયાર રાખ આપણે સાથે જ થોડો નાશ્તો પણ કરીશું."

મલકાતી મલકાતી શૈલજા કિચન તરફ ત્વરાથી દોડી ગઇ.દશ જ મિનિટમાં શૈલજાએ બધું રેડી કરી ગાર્ડનમાં આવેલા ઇવનિંગ ટેબલ પર ચા-નાશ્તો સજાવી લીધા.આકાશ પણ ગર્ડનમાં જ દોળાદોળી કરતો રમી રહ્યો હતો. નીરજ આવીને ચેર પર ગોઠવાઇ ગયા.એક બિસ્કિટ મોં મા મૂકતાં જ પોતાની વહાલી શૈલૂ સામે જોઇ કહ્યું


"બેટા,આજે તારી સાથે થોડી ગંભીર વાતો કરવી છે મારે.તું ધ્યાનથી સાંભળજે."અને નીરજે નીલૂની બિમારી અંગે સવિસ્તાર વાત કરી શૈલજાને.દિકરા આવી પરિસ્થિતિમાં મારે આવતી કાલે અર્જંટ મીટિંગ અટેંડ કરવી જ પડે તેમ છે. આ ચાર-પાંચ દિવસ તારે તારી મમ્મીની કેર કરવાની છે. હું શાંતાબાને પણ કહી જ રાખીશ પરંતુ તારી પર પણ આ જવાબદારી મૂકતો જાઉ છું. અત્યારે તો બધું જ બરાબર ચાલી જ રહ્યું છે પરંતુ આપણે બીલકૂલ ગફલતમાં ના રહી શકીયે.તારું પણ રિડિંગ વેકેશન ચાલી રહ્યું છે માટે તને કોઇ પ્રોબ્લમ્સ નહી થાય,હા બની શકે તો આટલા દિવસો ટ્યુશન્સમાંથી છુટ્ટી લઇ લેજે. હું એપ્લિકેશન લખી આપીશ. બસ,મારી ગેરહાજરીમાં મારો ચાર્જ તને સોંપતો જાઉ છું.બી કેરફુલ બેટા.સંભાળી લેજે તું.

ડોન્ટ વરી ડેડી!!આઇ વિલ મેનજ.તમે ચિંતા નહિ કરતા મમ્મીની.હું તેમનું પૂરતું ધ્યાન રાખીશ.

ઓકે બેટા,હવે હું નિરાંતે જઇ શકીશ.બસ જરા તારી મમ્મીને મનાવવી પળશે. શૈલજાની આંખોમાં તાકી નીરજે જરા આછું સ્મિત આપ્યું

અરે!શું વાતો ચાલે છે બાપ-દિકરી વચ્ચે હાં! મને પણ તો કહો. હું પણ હસુંને તમારી સાથે.

અને બહારથી આવેલી નીલૂ પણઆ પૂરા થયેલા વાર્તાલાપમાં જોડાઇ ગઇ.હળવા નાશ્તા બાદ બધા પોતપોતાના રુટિન કાર્યોમાં વ્યસ્ત થઇ ગયા.ડિનર લેવાયુ,કિચનને લગતા કામો નિપટાવી શાંતાબા તેમની રુમમાં,બાળકો પણ પોતાના શયનખંડમાં અને નીલૂ તેમના રુમમા પ્રવેશી જ્યાં થોડી વાર પહેલા જ નીરજ આવી ઇઝીચેર પર ગોઠવાયા હતાં.

આવ નીલૂ,બેસ થોડી વાર રહી તારી ટેબ્લેટસ આપું છું.
હાશ! કહેતી નીલૂ પણ સામે ગોઠવાઇ.થોડી ફોર્મલ વાતો પછી મિટિંગ અંગે પણ વાત થઇ.એકદમ સહજતાથી નીલૂએ પણ પર્મિશન આપી અને  પતી-પત્નિ સુખરુપ નિંદ્રાદિન થયા.

સવારે નીરજ તો વહેલા જ નીકળી ગયા અને ઘર તેના રોજિંદા કર્યોએ વળગ્યું. એક દિવસ,બે દિવસ અરે ત્રણ દિવસો આરામ થી પસાર થઇ ગયા.શાંતાબા અને શૈલજા વારાફરથી નીલૂની આસપાસ જ રહે છે અને આનંદિત વાતાવરણ રહે છે.રાત્રે પણ આકાશ,શૈલજા અને નીલૂ એક જ બેડરુમમા સુઇ રહે છે.પણ શાંતાબા સતત જાગ્રુત અવસ્થામાં બેડરુમ બહારની પરસાળમાં જ રાતો વિતાવે છે.

ચોથો દિવસ...!

લેંડલાઇન ફોન રણકી ઉઠે છે..નીલૂ જ રીસિવ કરે છે.

હલો,કોણ? અરે નીલૂ!તારાથી જ વાત કરવી હતી મારે.
સામેથી નીરજનો અવાજ સંભળાય છે.
હા,બોલો? કેમ છો તમે? આજે તો આવી જવાના ને પાછા? કેટલા વાગ્યે આવશો?
અરે નીલૂ!આજે એક દિવસ વધારે રોકાવુ પડ તેવું છે. થોડું એક્સ્ટ્રા કામ આવી પળ્યુ તો થયું તને જાણ તો કરી દઉ,તું રાહ જોઇશ મારી.હું કાલે સાંજે પાંચ વાગ્યે તો તારી સામે હોઇશ.ઓકે.?ટેક કેર ડિયર.શૈલૂ છે શું ત્યાં? જરા ફોન આપને તેને!મારે વાત કરવી છે.

"જી" બસ આટલું જ બોલી નીલૂ રિસિવર પછાળતી ત્યાંથી નીકળી શૈલજાને બૂમ મારીને જ કહી દિધું કે તારો કોલ છે.


શૈલજા તેના ડેડીથી વાતો એ વળગે છે..કેમ છો તમે? કેમ આજે તો તમે પાછા....!!ડોન્ટ વરી..અહિયા બધું જ બરાબ....નહિં નહિં કાઇ જ નહિ જોઇ....બસ તમે આવી...હા હા મમ્મા ટેબલેટસ ટાઇમ સર...થોડા હસવાના અવાજો..મીઠી રકઝક.. અને??

કઇક બળે છે ડેડી!!હું કિચનમાં સેન્ડવિચ ટોસ્ટર ઓન કરીને આવી હતી. ઓ મા..રે! મારી સેન્ડવિચ..ચલો બાય ડેડી,કમ સુન...ઓકે..ઓકે...

કિચનના દરવાજા પાસે પહોંચતા જ શૈલજા જાણે અવાક! અર્ધમૂર્છિત!

થોડી ક્ષણૉ તે સમજી જ ના શકી કે ટોસ્ટરમાં આવી આગ કેમ લાગી..આટલો મોટો ભળકો??

ના..ના.આ તો કાંઇ બીજું?? ઓહ!!! શાંતાબા શાંતાબા..જલદી આવો..આગ..આગ..મમ્મા..મમ્મા..બચાવો જલ્દી..

બાથરુમમાંથી દોડતાં શાંતાબા કિચન તરફ..આ શું?

નીલૂ????? નીલૂ......બેટા પાણી લાવ જલદી...એમ્બુલન્સ બોલાવ..ડો.ગાલા ને કોલ કર..!!!

રાડારાળ..ચીસાચીસ..પડોશી..ડૉ.ગાલા..એમ્બ્યુલન્સ..

બસ..માત્ર અને માત્ર એક જ કલાકમાં નીલૂ બળીને ખાખ..નીરજનું તાબળતોળ આવવું...

આટલી નાની અમથી ગફલત અને તેનું પરિણામ????

નીલૂને બચાવવા જતાં શાંતાબા પણ સારુએવું દાઝ્યા હતાં..તેઓ આ ઘાવ વધારે ના જીરવી શક્યા અને હોસ્પિટલમાં  કોમા અવસ્થામાં જ છ મહિને રામશરણ થયાં. એક પાપ કર્યું હોવાના ઓથાર નીચે નીરજ લગભગ વાચાહિન અને નાસિપાસ થયાં.આકાશ તો સાવ જ નાનો..

માત્ર એક જવાબદારી પણ પોતે ના ઉઠાવી શકી..તેના રંજમાં ને રંજમાં શૈલજાએ સ્વને ભૂલી પરિવારને નામે જીવન અર્પી દિધું.

આજે શૈલજા તેના જીવનના ચાલિશ વર્ષો પૂરા કરી ચૂકી છે.

નાના ભાઇ આકાશને માંનું વાત્સલ્ય આપી,લગ્ન કરાવી તેને સેટ કરી ચૂકી છે.

ભગ્નહ્રદય પિતાને જીવની જેમ સાચવી તેમા પ્રાણ ફૂંકી રહી છે.

"માંનું મ્રુત્યુ ના થયુ હોત જો તે તેના ડેડી સાથે વાતો એ ના વળગી હોત."

બસ,,,આ એક જ ભૂલના ભારણ હેઠળ દબાયેલી શૈલજાએ માંની ચિતા સાથે જ પોતાના દરેક સુખને પોતાને હાથે આગ ચાંપી છે.પોતાની કહિ શકાય તેવી તેની પાસે માત્ર બે જ પ્રવ્રુતિ છે એક તો  પિતાની આજીવન સારસંભાળ અને બીજી..પાસેની જ કોલેજમાં પ્રાધ્યાપિકા તરિકેની સર્વિસ. 


ઉષ્મા